Перад выхадам новага і першага ў эміграцыі альбома гурта СОЮЗ мы паразмаўлялі з Мікітам пра маладую лютасць мінскай інды-сцэны, варшаўскія клубы для знаўцаў вінілу, калабарацыю з бразільскімі музыкамі і аргенцінскі рок.
Тэкст: Іван Марозька
Мікіта Арлоў — музыкант гуртоў СОЮЗ, White Cave, Javva і іншых, заснавальнік one man band’ праекта Applepicker, мульцінструменталіст, саўндынжынер і жывая легенда андэграўнду. Ён пачаў пісаць музыку ў 10 гадоў у Пінску, працягнуў у Мінску, а зараз наводзіць шораху ў Варшаве, а пра колькасць ягоных праектаў у музычнай тусоўцы ходзяць легенды.
Пінск
Давай пачнем з таго, як ты захапіўся музыкай?
Мой бацька — меламан. Ён збіраў музыку на пласцінах, на касетах, на бабінах. Яшчэ ў раннім узросце ён даў мне ўсё гэта, і мне вельмі спадабалася. Падсвядома я таксама захацеў так рабіць, але не ведаў як. А потым мяне вырашылі аддаць у музычную школу на фартэпіяна, праз сем гадоў я яе скончыў.
А калі ты ўпершыню паспрабаваў складаць нешта сваё?
Калі з’явіўся першы камп’ютар, я пачаў шукаць праграмы для стварэння музыкі. Тады была ранняя версія FruityLoops, яшчэ нейкія секвенсары, і я пачаў спрабаваць нешта рабіць. Мне было гадоў дзесяць.
Я тады ўжо ведаў Moby, адкрываў для сябе электронную і каляэлектронную музыку, Prodigy, The Chemical Brothers. У гэтых праграмах былі нейкія сэмплы, і я проста спрабаваў нешта з іх склеіць, таму гэта была такая сэмпладэліка.
Калі я выкарыстаў усе сэмплы, якія там былі, то пачаў сам набіваць у pianorol’е нейкія мелодыі. Добра, што дзякуючы музычнай школе я ўмеў выбудоўваць пэўныя прагрэсіі. Але гэта былі вельмі простыя, элементарныя хады, такая вельмі простая музыка.
Калі з’явілася першая група?
Я вырас у Пінску. У старэйшых класах, калі мне было ўжо пятнаццаць гадоў, аднакласнік зацягнуў мяне на веславанне, і там я пазнаёміўся з хлопцамі з іншай школы. Раптам аказалася, што мы слухаем падобную музыку, маем агульныя інтарэсы, і пачалі з’яўляцца думкі сабраць групу. Нас было чацвёра. Паступова пачалі купляць сабе інструменты. Пасля таго як я скончыў музычную школу, было прададзена фартэпіяна і куплена электрагітара, на якой я да гэтага часу іграю. Хлопцы набылі бас, барабаны, яшчэ адну гітару, і мы пачалі нешта граць.
Астатнія цікавіліся больш цяжкай музыкай — Metallica, Slayer, а я быў больш схілены ў бок індзі — слухаў, напрыклад, White Stripes, усю гэтую індзі-рокавую хвалю.
У выніку мы гралі ў асноўным каверы на тых жа White Stripes, таму што было вельмі проста іх вывучыць. Яшчэ я пачаў пісаць свае першыя песні на гітары, пісаў тэксты на англійскай мове. З гэтай групай мы згулялі тры канцэрты: два ў Пінску і адзін у Мінску ў Jolly Roger.
Мінск
Потым ты пераехаў у Мінск?
Так, я паступіў і пераехаў у Мінск. У выніку наша пінская група распалася — хлопцы засталіся ў Пінску.
У Мінску я трапіў у групу, якую мы сабралі з аднакурснікамі ў агратэхнічным універсітэце. Хлопцы былі фанатамі рускага року і панку: гітарыстаў хапала, а вось барабаншчыкаў не было, і я падумаў: «Паспрабую іграць на барабанах». З пінскай групай мы рэпетавалі ў мяне ў спальні, таму ўдарка стаяла дома пастаянна, і я ўжо нешта спрабаваў іграць.
І вось так мы пачалі выступаць — спачатку на нейкіх студэнцкіх капусніках. Гэта быў прыкладна 2011–2012 год.
Калі ў тваім жыцці з’явілася такая з’ява, як мінская індзі-сцэна?
Гэта ўжо крыху пазней. У прынцыпе, паралельна з групай СОЮЗ, калі мне прапанавалі далучыцца да гурта Fyodorovitch. гітарыстам. Тады я адчуў, што існуе такая з’ява, існуе пэўная колькасць гуртоў, якія выступаюць на адных канцэртах і падзяляюць агульныя ідэі.
Да гэтага я таксама іграў на нейкіх зборных канцэртах, але гэта, на мой погляд, было абсалютна выпадкова і не зусім адпавядала маім сапраўдным густам. Але калі я пачаў граць з гуртом Fyodorovitch., яны ўжо выступалі з такімі гуртамі, якія былі значна бліжэй да мяне па духу.
Пры гэтым тады па сутнасці нічога не існавала — усё адбывалася дзякуючы фанатам, той не вельмі вялікай групе людзей, якія адчулі і падхапілі гэта. На той момант усе гурты, сустрэчы былі ў «УКантакце». І пасля аднаго з канцэртаў Fyodorovitch. у TNT з’явіўся публічны акаўнт «Антымемы пра мінскую сцэну». Як ні дзіўна, але менавіта гэта быў момант, калі мінская сцэна сапраўды набыла хаця б нейкі выгляд.
Гэта быў ужо 2017 год. У адзін год з СОЮЗам. То бок у нейкі момант усё пайшло ў больш канкрэтнае рэчышча, на мой погляд.
СМІ яшчэ гэтага не заўважалі. Праз некаторы час, магчыма, «Как тут жить» і CityDog пачалі посціць нейкія анонсы канцэртаў, але ўсё адбывалася і рухалася дзякуючы публіцы — гэтай тусоўцы «Антымемаў». Канечне, гэта было вельмі смешна тады, ды і цяпер смешна, але насамрэч гэта аказалася сапраўднай супольнасцю людзей, якія хадзілі на канцэрты, падтрымлівалі, адрываліся — чым яны і працягваюць займацца дагэтуль.
Як ты думаеш, чаму мінская індзі-сцэна нібыта і засталася ў андэрграундзе, за выключэннем некалькіх гуртоў, якія прарваліся на Захад?
Можа, я б больш разгорнута адказаў тады, бо думаў пра гэта. Цяпер ужо ўсё крыху размыта. Але ў цэлым клубы былі, гурты выступалі, але СМІ асабліва не падтрымлівалі. У той момант ува ўсіх было проста здзіўленне: чаму так? Гэтага проста не адбывалася. Відаць, усе медыі лічылі, што гэта нешта неабавязковае, не тое, што прыцягне ўвагу шырокай публікі чытачоў Onliner ці Tut.by.
Усё, насамрэч, існавала за кошт аўдыторыі. Людзі самі знаходзілі мінскую сцэну і казалі: «Так, вось гэта супер!». А тым, каму было нецікава, адпаведна, праходзілі міма.
Ну і яшчэ праблемы з уладамі, думаю. Мне тады з кожным годам, з 2017-га да 2019-га, здавалася, што ўсё становіцца толькі лепш. 2019-ы быў увогуле вельмі эйфарычны год, калі здавалася, што вось яшчэ трошкі — і ў нас будзе ўсё супер.
Больш канцэртаў было, былі прывозы, і ўсё проста працавала. Усе ігралі, нешта прыдумвалі. Здавалася, нават і нейкія клубы адкрываліся.
З якімі пачуццямі ты цяпер усё гэта ўспамінаеш?
З абсалютна цёплымі і прыемнымі. Мне вельмі падабалася тое, што адбывалася. Вельмі хацелася б, каб усё развівалася далей. І хацелася б далей ва ўсім гэтым удзельнічаць, але я ў нейкі момант сам упёрся ў пэўную столь у плане самарэалізацыі. Можна было б і цяпер рабіць нейкія канцэрты, але асабіста мне ўжо хацелася чагосьці большага. Пераважна з гэтай прычыны я перабраўся ў Варшаву, каб максімальна пашырыць для сябе кругагляд і магчымасці.
Але нягледзячы на гэта, я онлайн сачу за тым, што адбываецца ў Мінску. З аднаго боку, крыху сумна, што гэта не такі маштаб, які быў раней, але ўсё роўна добра, што хаця б нешта адбываецца.
СОЮЗ
Як з’явілася група СОЮЗ?
Я пазнаёміўся з Лёшам (Аляксей Чумак) у канцы 2016 года, мы спрабавалі джэміць разам у яго дома, ігралі на розных інструментах — на гітарах, на клавішах. Але нічога, акрамя запісу гэтых джэмаў, фактычна з гэтага не атрымлівалася. А пазней мне напісаў Стас Мурашка: «Вось мне сказалі да цябе звярнуцца, можа, табе патрэбны барабаншчык у якую-небудзь групу». Я ведаў Стаса, ведаў, што ён іграе ў The Toobes, што ён іграе са Стрыкалам. І падумаў: «Ваў, нічога сабе, Стас мне напісаў!».
Першапачаткова ішла гаворка, што, можа, я ўзяў бы яго ў сваю групу White Cave — я тады таксама збіраў склад і для White Cave. Але ў выніку я прапанаваў Лёшу сустрэцца ўтраіх на студыі і паспрабаваць разам паіграць. Стас прапанаваў пайсці на «Студыю 42», я там яшчэ не быў на той момант.
Гэта і быў такі вырашальны момант — першая рэпетыцыя групы СОЮЗ.
Перад рэпетыцыяй Лёша прыдумаў матыў для будучай песні «На работу», і ўвогуле за рэпетыцыю мы зрабілі гэтую песню. Я тады ўпершыню трапіў на «Студыю 42», і яна мне адразу спадабалася. Пасля гэтага я фактычна рэпетаваў толькі там.
Як вы трапілі на лэйбл Masterskaya Івана Дорна?
Пасля стварэння групы, думаю, гэта была першая сапраўдная веха. Яны прыймалі дэма-запісы і Лёша на той момант ужо дасылаў свае накіды. Хлопцы зацікавіліся, але патрэбныя былі гатовыя трэкі. У выніку, калі мы ўжо як СОЮЗ запісалі першую EP-шку, Лёша яе адправіў. Усім спадабалася, і мы выдалі на Masterskaya спачатку першы EP, а потым першы і другі альбом.
На той момант, мне здаецца, усё развівалася дзякуючы кожнаму, хто ўдзельнічаў у групе. Я дзейнічаў у андэрграўндных колах, бо ў мяне, мабыць, быў самы вузкі круг вядомасці тады. Потым быў Стас, які іграў са Стрыкалам, і дастаткова было яму запосціць у сябе новы праект, як ён адразу прыцягваў увагу за кошт сваёй аўдыторыі, сваёй фан-базы. А ў Лёшы на той момант быў праект Young and Dramatic — цэлая група, яны перыядычна выступалі, дасягнулі цікавага гучання, больш у бок індзі-фолку.
СОЮЗ сваім гучаннем шмат у чым абавязаны Лёшу, яго бачанням, бо ў асноўным ён прыносіць нейкія свае ідэі, дэма, а мы ўжо разам як група дапрацоўваем гэта.
Што вам тады даў лэйбл як музыкам?
Для мяне гэта заўсёды было пашырэнне аўдыторыі слухачоў. Як быццам сам-насам мы не маглі гэтага дасягнуць. Я заўсёды разглядаў лэйблы як крок да пашырэння аўдыторыі: магчыма, у іх ёсць свае слухачы, і калі яны раскажуць пра тваю музыку, усё будзе развівацца. Увогуле лэйбл павінен займацца піарам, маркетынгам. Што датычыць нас канкрэтна? Ну, цяжка сказаць. Усюды пісалі, што мы на лэйбле Івана Дорна. Гэта ўжо нібыта паўсправы (смяецца). Ну і дзякуючы ім мы з’ездзілі ў Кіеў на фестываль Atlas Weekend — у іх была ўласная сцэна.
Раскажы пра пераезд у Варшаву.
Усё рабілася для СОЮЗа.
Усе выбралі Варшаву, бо трэба было адразу трапіць у максімальны эпіцэнтр падзей — каб нетворкаць, камунікаваць, адразу нешта рабіць. Для групы было абсалютна апраўдана тое, што мы паехалі ў Варшаву. Мы адразу атрымалі прапанову ад двух мясцовых клубаў Jassmine і Spatif сыграць канцэрт. Мэта сябе цалкам апраўдала.
Мне ўжо было цеснавата і крыху сумнавата ў Мінску, а Лёша і Антон Немагай, які на той момант іграў на барабанах, ужо пераехалі. Я заставаўся апошні, і вось у канцы кастрычніка будзе ўжо тры гады, як я ў Варшаве. А першы канцэрт у нас быў у лютым.
Як група СОЮЗ так хутка ўлілася ў варшаўскую сцэну?
Пасля таго, як мы скончылі адносіны з Masterskaya, трэці альбом мы выдалі на брытанскім лэйбле Mr. Bongo.
Гэты лэйбл спецыялізуецца ў асноўным на перавыданні старых рэдкіх альбомаў, якія калісьці выходзілі абмежаваным накладам і цяпер з’яўляюцца рэдкасцямі, што проста так не купіш. Ёсць шмат калекцыянераў вінілу, якія цікавяцца такой музыкай, і такія лэйблы, як Mr. Bongo, перавыдаюць гэтыя альбомы. А мы — адна з літаральна пары сучасных груп, якія там выдаюцца.
Клубы Spatif, Jassmine займаюцца прывозамі джазавых музыкаў з усяго свету, таму яны сачылі за гэтым лэйблам. І калі яны ўбачылі, што ў іх у ростары з’явілася сучасная беларуская група, якая яшчэ і пераехала ў Варшаву, дык, натуральна, захацелі з намі пазнаёміцца.
Primavera
Як вы трапілі на фестываль Primavera Sound Barcelona?
На той момант у нас быў кантракт з нямецкім букінг-агенцтвам, якое арганізоўвала нам канцэрты па Еўропе і на еўрапейскіх фестывалях. Як гэта адбываецца? Ад фестываляў прыходзіць запыт у букінг-агенцтва: «Давайце нам гурты на фестываль». То бок яны звяртаюцца не да гуртоў, а менавіта ў агенцтва. І, адпаведна, ад фестывалю Primavera прыйшоў запыт у агенцтва, з якім мы супрацоўнічалі. Мы гралі спачатку ў Барселоне, а потым праз тыдзень вярталіся яшчэ і ў Мадрыд.
Primavera Sound — гэта штогадовы музычны фестываль, які праходзіць у Парку дэль Форум у Барселоне, Іспанія, у канцы траўня — пачатку чэрвеня. Ён быў заснаваны ў 2001 годзе Пабла Салерам як «вітрына іспанскіх нойз-бэндаў».
У Мадрыдзе мы гралі на самай маленькай сцэне — PULL&BEAR Stage (смяецца). Гэта была круглая сцэна, а ззаду — велізарны экран з надпісам PULL&BEAR. Гэта было такое прахадное месца недалёка ад уваходу, дзе хтосьці праходзіў, хтосьці заставаўся і слухаў. Таму публіка ўвесь час абнаўлялася.
А ў Барселоне гэта была сцэна-пантон. У нас было абмежаванае кола слухачоў, бо гэтая пантонная сцэна знаходзілася на вадзе, і туды не пускалі больш за пэўную колькасць людзей. Публіка перад сцэнай была, як на выступленні ў клубе, толькі на вялікім фестывалі і на адкрытым паветры.
Увогуле, мы гралі на маленькіх сцэнах, але ў абодвух гарадах тэрыторыі фестывалю былі вялізнымі.
Javva
Як у тваім жыцці здарыўся гурт Javva?
— Калі мы з СОЮЗам сустрэліся з хлопцамі з клуба Jassmine і дамовіліся пра канцэрт, мы сказалі, што ў нас няма рэпетыцыйнай базы. І яны адказалі: «У нас ёсць такі прыяцель — Мáчыа Марэцці, і ў яго дома свая студыя. Можа, вы пазнаёміцеся, і ён дасць вам магчымасць там папрацаваць колькі часу». У выніку ён хутка напісаў: «Мы з сям’ёй з’язджаем у адпачынак, і ў нас застаецца дом з сабакам і студыяй. Трэба цэлы тыдзень даглядаць сабаку, і можна карыстацца студыяй на ўласнае жаданне».
Мáчыа Марэцці (Macio Moretti) — гэта адзін з барабаншчыкаў Javva. Потым ён далучыўся да СОЮЗа на некалькі канцэртаў. Мы ездзілі з ім у Барселону, таму што ў нашага барабаншчыка скончылася віза, і ён не мог выехаць.
Мы зладзілі некалькі канцэртаў, ды і з самага пачатку сталі выдатнымі сябрамі. Ён супер-класны музыкант і чалавек. Калі мы больш даведаліся пра яго, былі ў шоку, што ён іграе столькі рознай музыкі — ад лаўнджа да грайндкору.
Сам ён далучыўся да Javva на другім альбоме.
Па сутнасці, гэта супер-гурт, бо ўсе ўдзельнікі даволі вядомыя па іншых праектах. У кожнага музыканта ў складзе вялікі спіс гуртоў, у якіх яны ўдзельнічаюць цяпер, а за ўсё жыццё іх увогуле цяжка было б пералічыць.
У іх узніклі праблемы з басістам, і спатрэбілася замена. І Мачыа звярнуўся да мяне: «Можа, табе будзе цікава сыграць замест яго. Вось у нас канцэрт праз два тыдні». Я такі: «Ну, акей». Паслухаў альбом і афігеў — падумаў: «Блін, як я з гэтым спраўлюся?».
Але ў выніку пары дзён праслухоўвання і працы хапіла, каб падняць увесь альбом. Палову тыдня рэпетыцый — і мы сыгралі канцэрт. Памятаю, у самым першым трэку я накасячыў, бо забыўся пераладзіць гітару, але ўсё прайшло проста супер. У выніку хлопцы сказалі, што я магу заставацца на пастаянцы. З тых часоў мы ўжо як мінімум тры разы ездзілі ў тур па Польшчы.
Мне падабаецца, што ў іх ёсць пэўны рытм: яны загадзя плануюць, што восенню, напрыклад, едзем у тур, робім такія і такія канцэрты, у іх ужо ёсць прапановы ад канкрэтных фестываляў.
Ну і робяць яны ўсё самі, таму што ўсе супер-вопытныя. Я ім па ўзросце гажуся ў сыны. У іх усё вельмі добра атрымліваецца, і мне вельмі камфортна з імі працаваць. І дзякуючы ім я пачаў размаўляць па-польску (смяецца).
KROK
Раскажы пра новы альбом СОЮЗ, які выходзіць ужо 24 кастрычніка.
Пачну з таго, што я не ўдзельнічаў у запісе альбома.
Так атрымалася, што некаторыя трэкі з яго мы рэпетавалі яшчэ ў 2022 годзе, калі перад ад’ездам разбіралі Лёшавы дэма. Рэпетавалі, нешта дапрацоўвалі, потым здарыўся пераезд, і нам стала няма дзе працаваць над матэрыялам.
У выніку Лёша працаваў над ім сам, а калі паўстала пытанне, як гэта ўсё запісваць, аказалася, што прасцей за ўсё паляцець у Сан-Паўлу, у Бразілію.
Там жыве бразільскі музыкант Сэса (Sessa), з якім у нас ёсць калабарацыя на альбоме Force of the Wind — песня Como É Que Vai Você. Лёша пазнаёміўся з ім анлайн: проста калісьці напісаў яму, зарэспектаваў, і яны дамовіліся зрабіць нешта разам. Ён прыслаў вакальную партыю на нашу песню, а Лёша потым працаваў над струннымі аранжыроўкамі для яго альбома.
У Сан-Паўлу трэба было як-небудзь апынуцца. Лэйбл змог дапамагчы фінансамі толькі для аднаго чалавека — гэта быў Лёша. А ў нашым складзе ўжо быў барабаншчык Альберт Карх — у яго атрымалася атрымаць польскі грант на квіткі (не памятаю, якая гэта была праграма). Таму альбом запісваўся пераважна з бразільскімі музыкантамі. Тым не менш, я буду іграць яго на канцэртах, і мы проста спадзяёмся, што да наступнага альбома ў нас ужо будуць усе ўмовы, каб рэпеціраваць і запісваць яго тут, разам.
Гэты альбом — на беларускай і партугальскай мовах, а ў канцы ёсць нават spoken word па-японску: трэк «Смак жыцця», калабарацыя з японскай музыканткай Manami Kakudo.
Пасля выхаду альбома ў вас запланаваны вялікі тур па Еўропе. Судзячы па гарадах, вы разлічваеце на публіку, а не толькі на беларускую дыяспару?
Так, адназначна. Па вопыце бачна, што на тых канцэртах у Еўропе, дзе мы выступалі, працэнт дыяспары быў адзінкавы. Гэтыя людзі адразу падыходзілі да нас: «Прывітанне, мы адтуль-то і адтуль-то». Сустрэліся людзі не толькі з Беларусі, маглі быць з Украіны, з Расіі. Быў выпадак з хлопцамі са Швейцарыі, якія ведалі рускую мову, бо працавалі ў Мінску 15 гадоў таму.
Ёсць яшчэ такое цікавае з’ява, як дзеці рускамоўных эмігрантаў — іх вельмі шмат у Штатах. У Spotify у нас на першым месцы з вялізным адрывам стаяць ЗША, і ў Instagram мы атрымліваем паведамленні ад такіх хлопцаў — рэакцыі, рэспект і падзякі на супер-ламанай рускай.
А з боку беларускіх медыя ёсць увага?
З маёй перспектывы, я нібыта ўжо асабліва не чакаю вялікай увагі ад беларускіх СМІ. Тым не менш, яна як бы ёсць. Калі выйшаў апошні сінгл, нібыта нехта пра яго напісаў.
Але мы ўжо не ў такой сітуацыі, каб патрабаваць увагі ад беларускіх медыя, каб пра нас даведаліся. Пра нас, здаецца, ужо і так ведаюць ці так ці інакш даведаюцца.
Rock nacional
Парай які-небудзь альбом для нашых чытачоў і чытачак.
Як ні парадаксальна, пасля пераезду ў Варшаву я чамусьці пачаў моцна цікавіцца лацінаамерыканскай музыкай. Лёша натхняўся бразільскай музыкай яшчэ ў Мінску, мы тады разам адкрылі шмат выканаўцаў адтуль, але гэта крыху іншая тэма. А я пачаў адкрываць для сябе аргенцінскую рок-сцэну.
У іх да гэтага часу існуе рух rock nacional. У 70–80-я гады ў іх былі зусім неспакойныя часы — і не толькі ў іх, а па ўсёй Лацінскай Амерыцы. І што, музыка перастала з’яўляцца? Не, яе стала яшчэ больш.
Была цэнзура. Але ў Аргенціне, нягледзячы на яе і на тое, што людзей выкідвалі з верталётаў у раку, музыкі запісвалі альбомы і вельмі акуратна давалі сацыяльна-палітычную крытыку. І з’яўляліся абсалютныя шэдэўры, якія толькі ўзмацнялі гэты нацыянальны дух і імкненне да свабоднага жыцця.
Я вяду да таго, што хацеў параіць альбом гурта Serú Girán — La grasa de las capitales. Сэнс у назвы шматслойны, — гэта як і «тлушч капіталаў», так і павярхоўнасць і безгустоўнасць сталічнага жыцця ў Буэнас-Айрэсе, што высмейваецца ў альбоме. Нягледзячы на тое, што ў першай песні ў прыпеве спяваецца «Тлушч капіталаў, гэта немагчыма цярпець», з музыкамі нічога страшнага не здарылася. Франтмэн Чарлі Гарсія быў вельмі папулярным музыкам і пісаў вельмі алегарычныя тэксты, улады Аргентыны дзейнічалі вельмі акуратна ў бок папулярных музыкаў, таму абмяжоўваліся толькі цэнзурай.
Абсалютна цудоўны альбом! Гэта арт-рок, 1979 год.
Падпісвайцеся на нас у Telegram – Навіны | Telegram – Магчымасці | Instagram | Facebook
